محرم از آن اتفاق‌هايي است كه هيچ‌گاه رنگ كهنگي نمي‌گيرد. بايد خودمان را آماده كنيم چون اگر تا به حال از اين قافله عقب مانده‌ايم،حال و هواي محرم، كوبه سنگين طبل‌ها، زنگ سنج‌ها، ناله محزون مداحان، بوي اسپند و دود، همه و همه تا مدت‌ها ذهن‌مان را درگير ميكنند. هيئتداران از يكي‌دو هفته قبل آستين‌هايشان را بالا زده‌اند تا مجالس عزاداري امسال باشكوه‌تر از هميشه برگزار شود. مديران شهري هم امسال كمر همت بسته‌اند بلكه تا جايي كه امكان دارد به برگزاري مراسم‌هاي عزا در 2ماه پيش‌رو كمك كنند. برگزاري نمايشگاه عطرسيب گوشه‌اي از همين تلاش است كه براي ارائه محصولات مختلف به هيئت‌‌هاي مذهبي برپا شده است. عطر سيب امسال 13ساله شده و مثل 3، 2سال گذشته در بوستان ولايت به‌مدت 10روز ميزبان هيئت‌‌هاست.
- روايت يكم
رقص پرچم‌ها در آسمان
از دورترها نشانه‌هايي ديده مي‌شود. خيمه‌هايي برافراشته شده كه پرچم‌هاي بالاي آنها با ضرباهنگ باد پا مي‌گيرد و در آسمان مي‌رقصد. هر يك از اين خيمه‌‌ها، نشان يك سالن عرضه محصولات مربوط به هيئت‌‌هاست. نمايشگاه عطرسيب امسال از ۱۱ سالن تشكيل شده كه البته ۹ سالن آن به توزيع وسايل و تجهيزات مورد نياز هيئتها اختصاص دارد و 2سالن با كاربري انبار مورد استفاده قرار مي‌گيرد. تجهيزات صوتي، تجهيزات آشپزخانه، اقلام تبليغاتي و پرچم، تجهيزات برقي، امكانات صنعتي و در آخر مواد غذايي، محصولاتي هستند كه در اين سالن‌ها به هيئتداران عرضه مي‌شود. وارد سالن‌ها كه مي‌شوي غرفه‌هاي متعددي كنار هم صف كشيده‌اند. تنوع محصولات، حق انتخاب را برايتان ايجاد ميكند. بي‌شك مهم‌ترين ويژگي اين نمايشگاه اين است كه تمام وسايل مورد نياز هيئتها را در كنار هم عرضه ميكند. بماند كه شما مي‌توانيد كالاي مورد نياز خود را با تخفيف ۲۰ درصدي خريداري كنيد.
- روايت دوم
فرهنگ مورد نياز هيئتها
سال‌هاست كه بزرگان و علما، نسبت به شيوه عزاداري‌ها و روضه‌خواني‌ها، نكاتي را گوشزد ميكنند و خيلي‌ها به‌دنبال فرهنگسازي در اين زمينه هستند. خب، دست نمايشگاه عطرسيب هم در اين زمينه خالي نيست. بر سردر يكي از بزرگ‌ترين سالن‌هاي اين نمايشگاه زده شده؛ «عرضه محصولات فرهنگي». مسئولان برپايي اين نمايشگاه تلاش كرده‌اند در اين بخش به هيئتها كمك كنند تا اشتباهات خود را در شيوه عزاداري از روضه و نوحه‌خواني تا استفاده از تمثيل معصومان و علم‌كشي و... اصلاح كنند. در اين سالن، انواع تابلو، كتاب، لوح‌فشرده، زيارت‌نامه و ديگر محصولات مختلف مذهبي و فرهنگي مرتبط با قيام عاشورا با تخفيف ويژه به فروش مي‌رسد. غرفه‌هاي كتاب كودك و نوجوان، لوح‌هاي فشرده جديد‌ترين برنامه‌هاي اجرا شده توسط مداحان بنام شهر و ساعت‌تابلوهايي با قابليت نمايش اوقات شرعي به‌صورت تمام ديجيتال ازجمله بخش‌هاي پرطرفدار اين سالن به‌حساب مي‌آيد. هداياي مخصوصي هم در اينجا براي بازديدكنندگان درنظر گرفته شده است.
- روايت سوم
نصب رايگان پرچم هيئتها
شهر تا يكي، دو روز ديگر، رنگ ماتم به‌خود مي‌گيرد و پرچم‌هاي عزا در گوشه گوشه محله‌ها برافراشته مي‌شود. يكي از خدمات جالب و رايگان نمايشگاه عطرسيب امسال، نصب پرچم مشكي رايگان براي شماست. غرفهاي در سالن فرهنگي فعاليت ميكند كه وظيفه آن ثبت‌نام كساني است كه مي‌خواهند در كنار هيئت، حسينيه و حتي خانه‌اي كه در آن مراسم عزا برگزار ميكنند پايه پرچم ديواري نصب شود. پس از ثبت‌نام، شهرداري تهران موظف مي‌شود قبل از ايام عزاداري، اين پايه‌ها را به همراه پرچم مشكي نصب كند. در غرفهاي ديگر از اين سالن هم شما مي‌توانيد به زيارت مجازي حرم حضرت امير(ع) در نجف‌اشرف برويد. سيدمجيد موسوي، طراح نرم‌افزار اين زيارت مجازي مي‌گويد:«اين نرم‌افزار به‌طور رايگان در اختيار تمام بازديدكنندگان قرار مي‌گيرد كه شامل بيش از ۵۰ عكس پانوراما با كيفيت اچ.دي است. شما با كمك اين نرم‌افزار مي‌توانيد به تمام زواياي حرم حضرت‌علي(ع) كه شامل باب‌ها، صحن‌ها، ورودي‌ها و رواق‌هاي حرم مطهر است برويد و مجازي زيارت كنيد».
- روايت چهارم
سفر قسطي به عتبات عاليات
دلتان براي سفر به عتبات عاليات پر مي‌زند؟ هزينه اين سفر را نداريد؟ خب، سري به نمايشگاه عطر سيب بزنيد و در سالن فرهنگي، سراغ غرفهاي به نام سفر‌كارت برويد. ماجراي اين غرفه و كارت آن چيست؟ اين كارت به شما اين امكان را ميدهد كه با دادن يك چك ضمانتي يا معرفي يك ضامن معتبر به شهرهاي زيارتي سفر كنيد و پس از برگشت، هزينه‌هاي سفر را به‌طور اقساط پرداخت كنيد. علاوه بر سفر كارت، اين غرفه كارتي با عنوان هيئت كارت در اختيار هيئتها قرار ميدهد كه به شبكه شتاب وصل و به نام خود هيئت است. بانيان هيئتها مي‌توانند نذر‌هاي خود را به اين كارت‌ها بريزند تا مسئولان هيئت از آنها استفاده كنند. غرفه «نذر فرهنگي» هم از غرفه‌هاي بسيار جذاب سالن فرهنگي است. نذر كه فقط نذر چيزهاي مادي نيست، شما در اين غرفه مي‌توانيد وقت و تخصص خود را نذر كنيد. با هر تخصصي، از پزشكي گرفته تا كارهاي فني، مي‌توانيد در اين غرفه ثبت‌نام كنيد.
- روايت پنجم
آشپزخانه مجهز براي هيئت شما
از در سالن بخش فرهنگي كه بيرون بياييد، مي‌توانيد سراغ سالن تجهيزات صنعتي و آشپزخانه‌اي برويد. همانطور كه از نام اين بخش پيداست، ملزومات مورد نياز آشپزخانه‌اي و ديگر لوازمي كه هيئتها و مساجد به آن نيازمند هستند، در اينجا به نمايش گذاشته شده است. انواع ديگ، اجاق پخت‌وپز تك شعله تا ۴ شعله، كتري و قوري، ظروف يك‌بار مصرف، سيني و مجمع، وسايل قصابي، ظروف استيل و پلاستيكي، قاشق و چنگال و كفگير فلزي و پلاستيكي، سماورهاي برقي و گازي كوچك ۶ ليتري تا ۱۲۰ليتري، فرش و موكت با نقش و نگاره‌هاي اسليمي، دستگاه‌هاي تهويه مرطوب‌كننده و معطركننده هوا، سيستم‌‌هاي گرمايش و سرمايش مطبوع، لامپ‌هاي كم‌مصرف با قيمت‌هاي تعاوني، انواع ريسه تا جاروبرقي‌‌هاي صنعتي، دستگاه واكس‌كفش صنعتي، تابلوهاي نمايشگر بزرگ و سامانه‌هاي ارسال پيامك، جعبه كمكهاي اوليه و وسايل اطفاي حريق و نظافت را از هر رقم و قيمتي مي‌توان اينجا يافت. در اين بحبوحه افزايش قيمت‌هاي كالا در بازارهاي معمولي شهر، رقابت براي ارزان‌فروشي و تخفيفهاي ويژه در اين سالن حسابي گرم است.
- روايت ششم
حسينيه‌اي داخل نمايشگاه
آنهايي كه پاي ثابت نمايشگاه عطرسيب هستند و هر سال سري به اين نمايشگاه مي‌زنند، «مجيد نوري» را مي‌شناسند. مردي كه از 13سال پيش كه نمايشگاه شروع به فعاليت كرده مسئوليت حسينيه‌اي را در داخل نمايشگاه برعهده گرفته است. نوري درباره فعاليت‌هاي اين حسينيه مي‌گويد:«از كارهاي اين حسينيه مي‌توان به برگزاري نماز جماعت و عزاداري سالار شهيدان اشاره كرد. در داخل اين حسينيه، چايخانه سنتي‌اي وجود دارد و در آن از بازديدكنندگان نمايشگاه پذيرايي مي‌شود. پختن سمنو هم از ديگر فعاليت‌هاي حسينيه ماست كه شور وحال عجيبي به فضاي نمايشگاه مي‌بخشد». پخت سمنو در 2مرحله، در طول برگزاري نمايشگاه انجام و هنگام برداشتن در ديگ سمنو مراسم عزاداري مخصوصي برگزار مي‌شود. در آخر هم سمنو بين بازديدكنندگان نمايشگاه توزيع مي‌شود.
- روايت هفتم
عطر تعزيه‌خواني در عطر سيب
مگر مي‌شود پاتوقي براي جمع شدن هيئتداران برپا شود و از تعزيه خبري نباشد. مردمي كه به نمايشگاه عطرسيب مي‌روند هر روز شاهد برگزاري مراسم تعزيه‌خواني از سوي گروهي از هنرمندان مطرح كشور هستند؛ مراسمي كه با ذوق هنري و حس و حال حسيني برگزار مي‌شود و شور و حالي معنوي در ميان بازديدكنندگان ايجاد ميكند. در قسمتي از نمايشگاه مكاني طراحي شده است كه تعزيه‌خوانان در آنجا برنامه اجرا ميكنند. بازديدكنندگان هم مي‌توانند چند دقيقه‌اي را پاي مجلس تعزيه‌خواني بنشينند و بيشتر با اين هنر آييني كشورمان آشنا شوند. در كنار مراسم‌هاي تعزيه‌خواني، اقوام مختلف هم مراسم عزاداري ويژه خود و آداب و رسوم آن را به نمايش مي‌گذارند. تعزيه‌خواني شور و حال محرم را به نمايشگاه بخشيده است و پير و جوان را به اشك ريختن براي شهداي كربلا وامي‌دارد.
- روايت هشتم
هدايايي مخصوص براي هيئتها
در نمايشگاه عطر سيب امتيازات ويژه‌اي براي تمامي مساجد، هيئتها و حسينيه‌هاي سراسر تهران كه مجوز رسمي دارند درنظر گرفته شده است. علاوه بر تخفيف ۲۰ درصدي خريد از سالن‌ها، نمايشگاه، بن‌هايي از ۱۰۰ تا ۴۰۰هزار تومان در اختيار هيئتها قرار ميدهد تا از سالن‌ها خريد كنند. در سيزدهمين نمايشگاه عطر سيب يك بيرق حضرت زينب(س) و يك بيرق نهضت حسيني در كنار هداياي نفيس ديگر نيز تقديم هيئتها مي‌شود. براي آنكه هيئتها بتوانند از امتيازات نمايشگاه عطر سيب برخوردار شوند، كافي است اصل مجوز رسمي هيئت با مهلت اعتبار تا حداقل سال ۱۴۳۷ هجري قمري كه توسط سازمان تبليغات اسلامي صادر شده است به همراه كارت ملي مسئول هيئت به نمايشگاه برده شود. اگر مسئول هيئت هم كه نام او در مجوز آمده، توانايي حضور در نمايشگاه را ندارد مي‌تواند اميني را معرفي كند. فرد امين بايد معرفي‌نامه‌اي با مهر و امضا، اصل مجوز و كارت ملي مسئول هيئت را به نمايشگاه ببرد.
- نمايشگاهي با رنگ و بوي فرهنگي
نمايشگاه عطر سيب به روايت دبير آن
جاي سوزن انداختن نيست، ولي كار‌ها عجيب راه‌مي‌افتد. اينجا همه داغ عشق كربلا را به دل دارند. با دل و جان در غرفه‌ها مي‌چرخند و آنچه مي‌خواهند را با بهاي كمتري خريداري ميكنند. صداي نوحه‌اي كه مي‌آيد، دل‌ها زود مي‌شكند و صورت مرد‌ها و زن‌هايي كه سني از آنها گذشته، بي‌آنكه خجالت بكشند خيس اشك مي‌شود. سيزدهمين نمايشگاه عطر سيب، اين بار با برنامه‌هاي متنوع‌تري به ميزباني خادمان سيدالشهدا(ع) رفته است. برپايي اين نمايشگاه بهانه‌اي شد تا با عبادالله رمضاني، مدير اداره كل فرهنگي شهرداري تهران گپي بزنيم.
عطر سيب 13 ساله شد. چرا تصميم گرفتيد چنين نمايشگاهي را برپا كنيد؟
حدود ۱۳ سال قبل شهرداري تهران با هدف تجهيز و توسعه هيئتها، تكايا، مساجد و حسينيه‌ها در دوران عزاداري سالار شهيدان نمايشگاهي را تحت عنوان عطر سيب طراحي كرد. در طول اين سال‌ها كمكهاي نقدي‌اي را كه شهرداري قصد داشت به هيئتها بدهد از طريق اين نمايشگاه و با دادن بن‌كارت‌هايي در اختيار هيئتها قرار داد. تنها به تجهيز هيئتها هم توجه نشد و نيازهاي فرهنگي آنها هم مورد نظر قرار گرفت.
اتفاقا به‌نظر مي‌رسد كه اين نمايشگاه بيشتر رنگ و بوي فرهنگي گرفته تا تأمين تجهيزات مورد نياز هيئتها، اينطور نيست؟به هر حال بايد بپذيريم اشتباهاتي به‌صورت غيرعمد وارد عزاداري‌ها شده است كه بايد فرهنگسازي در اين زمينه صورت گيرد. اين وظيفه همه است و هركسي كاري از دستش برمي‌آيد بايد انجام دهد. ما اين كار را در قالب توزيع نشريه‌هاي فرهنگي، نرم‌افزار‌ها و كتاب‌ها در نمايشگاه عطر سيب انجام مي‌دهيم. همانطور كه گفتيد اين نمايشگاه بيشتر رنگ و بوي فرهنگي به‌خود گرفته و بازديدكنندگان مي‌توانند حتي اوقات فراغت خود را در اين نمايشگاه بگذرانند. هيئتها هم مي‌توانند حضور داشته باشند و از امتياز اين نمايشگاه استفاده كنند.
به‌نظرتان هيئتداران مي‌توانند به‌طور كامل نيازهايشان را در اين نمايشگاه برطرف كنند؟
ما قبول داريم كه بن‌كارت‌هاي ما براي تأمين نيازهاي هيئتها كافي نيست، ولي هيئتداران مي‌توانند با استفاده از كمكهاي بانيان خود از تخفيفهاي اين نمايشگاه استفاده كنند. درضمن بخشي از امكاناتي كه شهرداري تهران در اختيار هيئتها قرار ميدهد محصولات فرهنگي است. اين محصولات به‌عنوان بيرق به هيئتها داده مي‌شود. در كنار اين بيرق‌ها، نشريه‌اي به هيئتها داده مي‌شود كه ۱۱ فصل دارد براي شب‌هاي محرم. در اين نشريه دلايل نامگذاري شب‌هاي محرم و عزاداري‌هايي كه در آن شب‌ها ميكنند و نوحه و روضه مخصوص هر شب نوشته شده است.
در بخشي از نمايشگاه، نذورات نقدي براي كمك به مردم سوريه يا براي برنامه راهپيمايي اربعين در كربلا جمع‌آوري مي‌شود. چه سازمان يا ارگاني بر اين كار نظارت ميكند؟
شهرداري تهران از طريق قرارگاه جهادي امام‌رضا(ع) مسئوليت اين كار را برعهده دارد چراكه اين قرارگاه قرار است راهپيمايي اربعين را برپا كند و شهرداري تهران هم يكي از اركان اساسي برنامه اربعين است.
خدمات شهرداري تهران، شامل حال هيئت‌‌هاي عزاداري شهرستان‌‌ها هم مي‌شود؟
متأسفانه با توجه به بودجه و امكانات، اين خدمات صرفا براي هيئت‌‌هاي داخل تهران است و ما شرمنده هيئت‌‌هاي شهرستاني هستيم. در حال حاضر اجازه و امكان دادن خدمات به ساير شهرها را نداريم، اما همه عزيزان مي‌توانند در نمايشگاه حضور داشته باشند و از تخفيف خريد كالا بهره‌مند شوند و از ظرفيت‌هاي نمايشگاه ما استفاده كنند.
نظر شما